In het bevolkingsregister 1850-1860 van Gouda valt ons oog op de naam Hendrik Bouters, inspecteur van de gemeentepolitie. In 1860 was Bouters betrokken bij het onderzoek naar de landelijk bekende Reeuwijkse moordzaak, die draaide om de gewelddadige dood van de jonge boerin Geertudis (Geertrui) Vergeer. Zij was nog geen jaar getrouwd met Cornelius Vergeer en in verwachting van een kindje toen zij op de bewuste dag dagloner Petrus (Pieter) Pijnacker betrapte op het stelen van kaas. Pijnacker was een bekende voor de familie Vergeer omdat hij regelmatig voor hen werkte op de boerderij. Om zijn eer te redden en zijn daad te verhullen besloot Pieter Pijnacker Geertrui om het leven te brengen. Hij sloeg tot twee keer toe met een knuppel op haar hoofd. Geertrui zakte in elkaar en het bloed spat eruit. Pieter Pijnacker nam daarna de vlucht met nog meer gestolen spullen. Thuis aangekomen vertelde Pieter zijn vrouw Lena dat hij Geertrui had doodgeslagen en bedreigde Lena eveneens te vermoorden als zij hierover zou praten. De gestolen buit verstopte hij in de zolder.
Het duurde niet lang voordat de politie Pieter Pijnacker op het spoor kwam. Er gingen geruchten rond over de betrokkenheid van Pieter bij de moord. Bij een bezoek aan zijn huis vond men twee papiersnippers van een verkiezingsoproep waar de naam van de vader van Geertrui op stond. Pieter kon niet verklaren hoe die snippers op zijn erf waren gekomen. Bovendien was hij zeer tegenstrijdig in zijn verhaal of hij Geertrui wel of niet had gezien op die dag. Voor de politie was dit genoeg reden om Pieter te arresteren.
Pieter Pijnacker bekende al snel schuldig te zijn aan de moord en werd veroordeeld tot de doodstraf. Een verzoek tot gratie werd tot drie keer toe afgewezen door koning Willem III. In de vroege ochtend van 9 juni 1860 werd Pieter naar Gouda overgebracht. Om 12:00 uur in de middag vond op het Goudse marktplein onder het toeziend oog van 7000 mensen de executie van Pijnacker plaats. Zijn lichaam werd na twee uur van het touw gehaald. Daarna deed Hendrik Bouters aangifte van het overlijden van Pijnacker. Deze zaak ging de geschiedenisboeken in als de een na laatste executie die in Nederland werd voltrokken. Een jaar later zette Willem III alle doodstraffen om in levenslange straffen en in 1870 kwam er definitief een einde aan de doodstraf.
Met dank aan Karin Bugter
Bron: Tidinge van die Gouda 2016
Tijdens het invoeren van de namen uit de bevolkingsregisters in ons Vele Handenproject uit 2020 kwamen we regelmatig opmerkelijke personen of onderwerpen tegen. In deze rubriek lichten we een aantal van deze verhalen uit.
