Dit jaar bestaat de Stichting Vrienden van Archief en Librije 40 jaar. Eén van de bestaansredenen van de vriendenstichting is het laten restaureren van archiefstukken (van niet-overheidsarchieven) en librijeboeken die er slecht aan toe zijn. Dit jaar zijn weer een drietal stukken hersteld, afkomstig uit verschillende archiefcollecties.

Het eerste stuk betreft de catalogus uit 1671 van de vroegere stadslibrije (aanvraagnummer 0088. 116) Het stuk had in de loop der tijd flink te lijden gehad, waardoor het niet meer voor het publiek raadpleegbaar was. Maar door de restauratie is het weer volledig toegankelijk. De band is zoveel mogelijk gevlakt waarbij de papieren binnenzijde met Japans papier is verstevigd. Het boekblok is waar nodig aan de randen met Japans papier verstevigd. Het geheel is van een extra kartonnen beschermband voorzien die tevens zorgt dat het boek vlak blijft.

Het stuk is één van de tien catalogi die uit de zeventiende eeuw bewaard gebleven zijn. En het is de eerste die de ‘moderne’ toestand beschrijft. De oude opstelling was er een waarbij de boeken in lessenaars geplaatst waren: een kast met twee boekenplanken waaraan een leesplateau gemaakt was. Deze ‘pulpiten’ stonden ruggelings twee aan twee dwars op de muur. Deze opstelling is in Gouda tot 1662 gebleven.

Daarna ging men over op gewone boekenkasten die tegen de muur geplaatst werden. Uit de catalogus uit 1671 weten we dat er op dat moment vijf muurkasten waren: drie van zes planken, een van vier planken en een kastje van drie planken. Opmerkelijk is dat je de kasten van links naar rechts moet ‘lezen’. Tegenwoordig ‘lees’ je boekenkasten van boven naar beneden. Maar hier sluit de bovenste plank van de eerste kast aan op de bovenste van de kast rechts ervan enz. Ik denk dat dat komt door onwennigheid met het systeem. Later is het veranderd in de moderne volgorde.

Een andere bijzonderheid zijn de gebruikssporen in de catalogus. Tijdens het gebruik van de lijst zijn er boeken verplaatst, er zijn boeken bijgekomen en andere weggedaan. Dat is bijvoorbeeld te zien aan het doorhalen of het er tussen kriebelen van titels.

Wilt u ook bijdragen aan het restaureren van deze belangrijke archiefstukken? Wordt dan nu lid van de Vriendenstichting!